Większość małżeństw w Polsce łączy wspólność majątkowa. Oznacza ona, że małżonkowie wspólnie budują swój majątek. Po śmierci jednego z nich, dziedziczenie dotyczy wtedy całej masy majątkowej – nie tylko mienia i oszczędności, ale też długów. Czy jednak żona zawsze odpowiada za długi po śmierci męża?
Pożyczka po śmierci małżonka
W przepisach prawa nie znajdziemy precyzyjnych informacji o tym, kto powinien spłacić zobowiązanie klienta banku lub innej firmy pozabankowej po jego śmierci. Spłata zależna jest wtedy od postępowania spadkowego. Kodeks cywilny, który reguluje sprawy spadkowe, wyróżnia dwie formy dziedziczenia, a mianowicie dziedziczenie testamentowe oraz dziedziczenie ustawowe.
W przypadku, gdy zmarły przygotował testament, wówczas to on ma pierwszeństwo nad przepisami dziedziczenia ustawowego. Spadkodawca może wskazać wtedy na spadkobierców – nie musi być to wcale najbliższa rodzina. Z kolei dziedziczenie ustawowe polega na przejściu spadku na najbliższą rodzinę zmarłego – najpierw na jego małżonka i dzieci, a potem na dalszych krewnych. Ma ono miejsce wtedy, gdy spadkodawca nie zostawił testamentu lub testament został podważony.
Spadek z długiem
W spadku można także otrzymać zadłużenie. Dotyczy to sytuacji, gdy spadkodawca posiadał określone zobowiązania, na przykład kredyt samochodowy, pożyczki ratalne, pożyczki chwilówki czy pożyczki dla zadłużonych zaciągane pozabankowo. Nie oznacza to jednak, że spadkobiercy muszą spłacić jego długi.
Każdy spadkobierca może:
- przyjąć spadek wprost, czyli bez ograniczenia swojej odpowiedzialności za zadłużenia – wtedy otrzymuje on cały przewidziany dla niego spadek, w tym aktywa i pasywa, czyli długi;
- przyjąć spadek z dobrodziejstwem inwentarza, czyli z ograniczoną odpowiedzialnością za zadłużenia – wtedy spadkobierca odpowiada za długi tylko do wysokości majątku, zatem gdy długów jest więcej niż majątku, nie musi on regulować ich nadwyżki;
- odrzucić spadek – w tym przypadku spadkobierca całkowicie odrzuca spadek, czyli zarówno jego aktywa, jak i pasywa, zatem nie dziedziczy długu.
Dziedziczenie odbywa się z dobrodziejstwem inwentarza „automatycznie”. By przyjąć spadek wprost lub go odrzucić, należy złożyć oświadczenie w terminie 6 miesięcy, licząc od terminu, w którym spadkobierca dowiedział się o spadku.
Odpowiedzialność za długi po śmierci małżonka
Najprostszym sposobem, by nie płacić za dług po śmierci męża, jest zatem zrzeczenie się spadku. Inna metoda to zrzeczenie się dziedziczenia jeszcze za życia małżonka. Warto sprawdzić jednak zapisy w umowach o kredyty i pożyczki. Niekiedy są one ubezpieczone od śmierci klienta, dlatego ubezpieczyciel może pokryć część, a nawet całość zobowiązania.
Oczywiście, powyższy przypadek dotyczy małżeństw ze wspólnością majątkową. Gdy została podpisana intercyza, wtedy odpowiedzialność za długi drugiego małżonka nie ma miejsca.
